Dopiero co zakończyły się igrzyska paraolimpijskie w Tokio – śledziliśmy na nich z zapartym tchem poczynania naszych wspaniałych sportowców, którzy na co dzień muszą zmagać się z własnymi słabościami. Nie inaczej jest w przypadku ampfutbolistów. Wydawnictwo SQN przedstawia swą najnowszą pozycję pt. Amp Futbol. Jedną nogą w finale, która jest książką-cegiełką.
Amp futbol – co to jest i jakie są zasady gry?
Na początku należy wyjaśnić, że w amp futbolu mogą rywalizować zawodnicy, którym została amputowana jedna kończyna dolna (w przypadku zawodników z pola) oraz ci, którzy nie posiadają jednej ręki (w przypadku bramkarzy). Co bardzo pozytywne dla tej odmiany piłki nożnej, cieszy się ona coraz większą popularnością. Obecnie uprawiana jest w 40–50 krajach na świecie na wszystkich kontynentach.
Jeśli chodzi o wymiary boiska, jest ono dużo mniejsze niż w przypadku rywalizacji osób pełnosprawnych. Jego długość wynosi od 55 do 70 metrów, a szerokość od 30 do 60 metrów. Optymalne wymiary to 60x40 metrów. Pole karne to prostokąt mający 10 metrów długości i 6 szerokości. Rzut karny wykonuje się z 7 metrów, a bramka ma 5 metrów szerokości i 2,2 metry wysokości.
Drużyna ampfutbolowa liczy 6 zawodników z pola oraz bramkarza (plus gracze rezerwowi). Po zunifikowaniu przepisów gry na całym świecie w 2018 roku obecnie czas trwania meczu ampfutbolowego to 2 x 25 minut. Przerwa między połowami wynosi 10 minut. W przypadku remisu stosuje się dogrywkę, która trwa 20 minut (dwie połowy po 10 minut). Trenerzy mają prawo poprosić o jedną przerwę w trakcie każdej połowy, która może trwać maksymalnie minutę.
W amp futbolu zabronione są wślizgi – skutkiem jego wykonania jest rzut wolny bezpośredni dla drużyny przeciwnej. Bramkarze mogą interweniować w pierwszej kolejności tylko jedną ręką, dopiero potem nogami. Wykluczona jest gra bramkarza poza polem karnym. W przypadku złamania tej reguły drużyna przeciwna otrzymuje rzut karny, a bramkarz musi opuścić boisko. W amp futbolu nie uznaje się przepisu o spalonym.
Historia amp futbolu na świecie i w Polsce – przeczytasz o niej w książce Amp Futbol. Jedną nogą w finale
Zalążki amp futbolu sięgają 1980 roku. Niepełnosprawni narciarze ze Stanów Zjednoczonych, wśród których był Don Bennett, poszukiwali możliwości utrzymywania dyspozycji fizycznej w miesiącach letnich. Pomysł na stworzenie takiej dyscypliny wpadł do głowy Donowi przypadkiem, podczas gry z synem w koszykówkę. Właśnie w USA zorganizowano pierwsze zawody oraz utworzono związek amp soccera.
Pierwotna wersja amp futbolu zakładała grę po 11 zawodników. Lata 80. XX wieku to przede wszystkim małe turnieje w Ameryce Północnej z udziałem USA, Kanady oraz Salwadoru, do końca dekady bowiem dyscyplina nie zyskiwała uznania na innych kontynentach. W 1998 roku założono Światową Federację Amp Futbolu. Rozpoczęła się nowa era – zawodnicy stawali się coraz bardziej profesjonalni, a rozgrywki miały coraz wyższy poziom.
W Polsce początek uprawiania amp futbolu datuje się na rok 2011. Wtedy to Mateusz Widłak zaprosił do treningów 13 zawodników. Już rok później, w marcu 2012 roku, wspólnie z licencjonowanym trenerem UEFA Markiem Dragoszem utworzyli reprezentację Polski w amp futbolu. Mieli do nadrobienia spory dystans do światowej i europejskiej czołówki, ponieważ w innych państwach podobne kroki podejmowano znacznie szybciej.
Ale podopieczni trenera Dragosza czynili błyskawiczne postępy. W tym samym roku kadra narodowa zainaugurowała międzynarodowe występy podczas turniej w Manchesterze, ulegając tylko faworyzowanym gospodarzom. W 2015 roku wystartowała Amp Futbol Ekstraklasa, a obecnie coraz więcej klubów piłkarskich, w tym choćby Legia Warszawa czy Widzew Łódź, posiada swą sekcję ampfutbolową.
Rozgrywki międzynarodowe w amp futbolu
Warto wymienić niektóre kraje, które posiadają reprezentację w amp futbolu. Na Starym Kontynencie rywalizują chociażby Turcja, Włochy, Rosja, Polska, Grecja, Anglia, Azerbejdżan czy Mołdawia. Azję reprezentuje Uzbekistan, Iran oraz Japonia. W Ameryce Południowej i Północnej tę dyscyplinę uprawia się w USA, Meksyku, Hondurasie, Argentynie czy Brazylii. Zaskakująco dużo reprezentacji narodowych ma Afryka. Mogą się tym pochwalić Zanzibar, Rwanda, Kamerun, Kenia czy Liberia.
Mistrzostwa świata w amp futbolu rozegrano dotychczas 16 razy (do 2005 roku włącznie były to rozgrywki nieoficjalne). Imprezę po raz pierwszy zorganizowano w 1987 roku, a pierwsze dwie edycje wygrali reprezentanci Salwadoru. Następnie przychodziły okresy dominacji Rosji i Brazylii. W 2007, 2010 i 2012 roku w światowym czempionacie triumfowali Uzbecy. Dwa ostatnie turnieje o mistrzostwo świata rozgrywano w Meksyku. W 2014 roku zwyciężyli Rosjanie, a cztery lata później Angolczycy.
Turnieje o mistrzostwo Europy mają znacznie uboższą historię. W 1999 roku na Ukrainie odbyły się nieoficjalne mistrzostwa Europy w formule Open. Wygrali Brazylijczycy przed Rosjanami i Uzbekami. Po dziewięciu latach rozegrano oficjalny czempionat Starego Kontynentu. Bezkonkurencyjni okazali się Rosjanie, którzy w pokonanym polu pozostawili Turków, Anglików i Ukraińców. Na kolejne mistrzostwa Europy trzeba było czekać długo, bo aż dziewięć lat. W 2017 roku w Turcji zwyciężyli gospodarze. W filmie poniżej można zobaczyć, jak 40 tysięcy zagorzałych tureckich fanów kibicuje swej drużynie na stadionie Beşiktaşu.
Na innych kontynentach również rozgrywane są turnieje mistrzowskie. Największą tradycją poszczycić się może Puchar Narodów Afryki, rozgrywany od 2007 roku. Trzykrotnie zwyciężała w nim Liberia, a po razie trofeum to zdobyły Ghana i Angola. Turniej Copa América odbył się jak dotychczas trzykrotnie, pierwszy raz w 2009 roku, potem w 2013 i 2015 roku. Za każdym razem triumfowali Brazylijczycy. Najlepszą drużyną Ameryki Środkowej wyłania Copa Centroamericana. W 2017 roku puchar zdobyli Salwadorczycy, a dwa lata później reprezentanci Kostaryki.
Amp futbol to nie tylko sportowa rywalizacja, ale również życiowe historie o tym, jak przezwyciężać problemy i własne słabości. Zajrzyj do sportowej księgarni internetowej labotiga.pl i zapoznaj się z tą i wieloma innymi opowieściami o sporcie!
Skomentuj ten wpis Skasuj cytowanie